30/10/1944. Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους ναζί κατακτητές.

Στις 30 Οκτώβρη του 1944 η Θεσσαλονίκη θα βάλει τέλος στη ναζιστική κατοχή. Τα ναζιστικά στρατεύματα είχαν μπει στην πόλη στις 9 Απρίλη του ’41 και μέσα σε 3,5 χρόνια, η Θεσσαλονίκη έγραψε μελανές σελίδες στην ιστορία της:

Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

Οι Έλληνες Εβραίοι ήταν μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απ’ τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά ομάδες. Το 1913 αντιπροσώπευαν το 40% του πληθυσμού, σε σύνολο 160.000. Οι ναζί επέβαλλαν την «τελική λύση» στα χρόνια της κατοχής. Συνολικά, περίπου 46.000 Εβραίοι στάλθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και θανατώθηκαν.

Μετά τον πόλεμο, μπόρεσαν να επιστρέψουν μόνο 2.000, κι αυτοί αντίκρισαν την καταστροφή και το πλιάτσικο που είχε γίνει στα σπίτια τους, στα μαγαζιά τους, στις συναγωγές τους και στις περιουσίες τους. Ακόμα και το εβραϊκό νεκροταφείο δε σεβάστηκαν, αφού τον Δεκέμβρη του 1942- σε συνεργασία με τον δωσίλογο δήμαρχο Κωνσταντίνο Μερκουρίου- κατέστρεψαν ολοσχερώς το νεκροταφείο και χρησιμοποίησαν τα μάρμαρα για… κράσπεδα πεζόδρομων!

Το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη

Στις 2 Σεπτέμβρη του 1944, οι ναζί, μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους, τα Τάγματα Ασφαλείας, εξολόθρευσαν όλο το χωριό του Χορτιάτη. Ως αντίποινα για την αντιστασιακή δράση του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ, σκότωσαν 149 ανθρώπους, χωρίς να κάνουν διακρίσεις σε γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένους κλπ. Οι 51 νεκροί ήταν ηλικίας κάτω των 18 ετών, ανάμεσά τους και πολλά βρέφη!


Η απελευθέρωση

« Από την οδό της Αγίας Σοφίας κατέβαιναν, σαρώνοντας τις γειτονιές, τα παιδιά του Κουλέ Καφέ, του Αγίου Παύλου, της Ακρόπολης, της Κασσάνδρου. Το Τσινάρι, Εσκί-Ντελίκ, Προφήτης Ηλίας, Διοικητήριο κατέβαιναν τη Βενιζέλου. Από το Βαρδάρι πάλι ερχόταν, ξιπόλητη, ρακένδυτη, πειναλέα, σπαρταρώντας από ενθουσιασμό, η Ραμόνα, η Επτάλοφος, ο παλιός Σταθμός, η Νεάπολη, η Σταυρούπολη, ενώ αντίθετα, από ανατολικά κατάφταναν μέσα σε σκόνη και αλαλαγμό, με τρομπέτες, παντιέρες, λάβαρα και χωνιά η Τούμπα, η Αγία Φωτεινή, η Ευαγγελίστρια, η Τριανδρία, ακόμα και η τόσο μακρινή Καλαμαριά. Πλημμύρισαν δρόμοι και πλατείες. Πανζουρλισμός. Φιλιόμασταν, αγκαλιαζόμασταν, χαϊδευόμασταν, δεν ξέραμε τι λέμε από την ταραχή μας. Λέγαμε «Χριστός Ανέστη», λέγαμε «Ελευθερία», «Ποτέ ξανά». Σάμπως να ’ταν στο χέρι μας, αλλά έτσι νομίζεις σε τέτοιες στιγμές...» (Γιώργος Ιωάννου, «Το δικό μας αίμα»).

Μια μέρα σαν κι αυτή, έγινε η παραπάνω σκηνή. Το ΕΑΜ- ΕΛΑΣ ήταν αυτό που απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη και μπήκε θριαμβευτικά μέσα στην πόλη να παρελάσει. Μάλιστα, ο ΕΛΑΣ κατάφερε να εμποδίζει τους ναζί να αφήσουν πίσω τους μια κατεστραμμένη πόλη, μιας κι οι ναζί ήθελαν να ανατινάξουν το λιμάνι (κατάφεραν να ανατινάξουν μόνο ένα μέρος του), την Ηλεκτρική Εταιρεία, το υδραγωγείο και τους μύλους Αλλατίνι.

Ο αντιφασιστικός αγώνας στις μέρες μας

68 χρόνια πριν στη Θεσσαλονίκη γκρεμίζονταν τα σύμβολα του ναζισμού!

68 χρόνια πριν στη Θεσσαλονίκη έδιναν μια υπόσχεση: ποτέ ξανά φασισμός!

68 χρόνια πριν η Θεσσαλονίκη έβαζε τέλος στη θηριωδία του ναζισμού!

Σήμερα, η ναζιστική συμμορία της Χρυσής Αυγής, που δίνει τιμές και δόξες στα Τάγματα Ασφαλείας και στους συνεργάτες των Ναζί, δηλώνει παρών στην ελληνική κοινωνία.

Χρέος δικό μας είναι να θυμηθούμε την ιστορία. Να εμπνευστούμε από τον αγώνα ενάντια στους ναζί της δεκαετίας του ’40. Να βάλουμε τη σφραγίδα «ποτέ ξανά» επάνω σε επίδοξους «Φύρερ», όπως ο Μιχαλολιάκος, και στα σημερινά «τάγματα εφόδου» της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής!

Του Φοίβου- Σταύρου Μακρίδη, μέλους της συνέλευσης